عربستان از چند سال پیش با ساختوساز گسترده در مکه به بهانه توسعه مسجدالحرام، بسیاری از بناهای تاریخی را به کلی تخریب کرده است و این ساختوسازها امروز به تخریب کتابخانه «مکه مکرمه» که زادگاه پیامبر(ص) در زیر آن قرار دارد، رسیده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، دولت عربستان از چند سال قبل به بهانه توسعه مسجدالحرام دست به ساختوساز گسترده در مکه مکرمه زده و بسیاری از بناهای تاریخی را به کلی تخریب و با ساختمان‌های جدید جایگزین کرده است، این ساختوسازها این روزها نیز ادامه یافته و به تخریب کتابخانه «مکه مکرمه» که زادگاه پیامبر(ص) در زیر آن قرار دارد، رسیده است.
در همین راستا، کارشناسان مذهبی و باستان‌شناسان نسبت به نابودی بخش بزرگی از میراث معماری اسلامی در جریان طرح‌های ساختوساز هشدار داده‌اند، طرحی که نشان می‌دهد شرکت پیمانکار «بن‌لادن» قصد دارد کتابخانه مکه مکرمه را که روی بقایای خانه محل تولد پیامبر (موسوم به مولد النبی»ص») ساخته شده، بعد از تخریب با ساختمانی جدیدی جایگزین کند.
عرفان العلاوی، از کارشناسان میراث اسلامی که بخش اعظمی از فعالیت‌هایش در 10 سال گذشته بر تلاش برای جلوگیری از تخریب آثار تاریخ اسلامی تمرکز داشته، معتقد است، طرح‌های چندین میلیارد دلاری توسعه شهر مکه احتمالا این مکان را در معرض تخریب قرار خواهد داد. این کتابخانه به مدت دو سال بسته بوده و احتمالا این اقدام به خاطر آن بوده که قرار است این محل تخریب شود.
به گفته العلاوی، نقشه‌ها و مدارکی که قدمت آنها به صدها سال قبل برمی‌گردد، این محل را به عنوان نخستین خانه پیامبر(ص) تأیید می‌کند. پیش‌تر هم مکانهای دیگری مرتبط با پیامبر(ص) در زمان توسعه شهر مکه تخریب شده بود.
این در حالی است که مقامات سعودی وجود چنین مکانی به عنوان محل تولد پیامبر(ص) را تکذیب کرده و از زائران خواسته‌اند که از این محل بازدید نکنند. آنان تولد پیامبر(ص) در این محل را انکار کرده و با ابقای آثار باقی‌مانده از زمان پیامبر(ص) مخالف هستند.
سلطه آل سعود بر مکه و مدینه در سال 1924 میلادی
شهرهای مقدس مکه و مدینه در سال 1924 میلادی زیر سلطه آل‌سعود قرار گرفتند. از آن زمان این دو شهر تاریخی به صورت برنامه‌ریزی شده از سوی وهابیت در معرض تخریب قرار گرفتند.
یک مرکز تحقیقاتی در واشنگتن اعلام کرده است: 95 درصد از آثار اسلامی و تاریخی مکه مکرمه تخریب شده است و توجیه رژیم آل‌سعود در تخریب این آثار، پیش‌بردن طرح‌های نوسازی بافت‌های فرسوده و همچنین توسعه برخی آثار تاریخی است.
آل‌سعود با تخریب اماکن تاریخی و حتی برخی اماکن مقدس در سرزمین عربستان، به جای آنها برخی مظاهر نوسازی از جمله هتل‌های مجلل احداث کرده است.
عربستان در طرح‌های چند ده میلیارد دلاری خود که این کشور را به شهری مملو از آسمان‌خراش و هتل تبدیل می‌کند، توجهی به حفظ آثار و بناهای اسلامی که میراث مسلمانان در طول تاریخ بوده است، ندارد.
تخریب اماکن تاریخی مهم در مکه، نگرانی‌ها را شدت بخشیده است. پیش از این هم بی‌توجهی آشکار پادشاهی عربستان به میراث تاریخی و باستانی مکه که مقدس‌ترین شهر این کشور است، موجب بروز خشم از این اقدامات شده بود.
بخش اعظم این توسعه، در بخش غربی مسجدالنبی(ص) انجام می‌گیرد، یعنی جایی که حرم بنیان‌گذار اسلام در آنجا قرار دارد. این در حالی است که حتی نهادهای فرهنگی بین‌المللی از جمله سازمان یونسکو ساخت هرگونه بنای مرتفع نزدیک اماکن تاریخی را ممنوع اعلام کرده‌اند.
آل سعود که در برابر اعتراض‌های مردمی راهبرد خشونت، سرکوب، ایجاد رعب و وحشت و به طور کلی امنیتی‌سازی اعتراض‌های ضد حکومتی را در پیش گرفته است، در برابر هویت اسلامی و تاریخی کشور عربستان نیز راهبرد تخریب و به اصطلاح نوسازی چهره شهر را اتخاذ کرده است.
بی‌توجهی آل سعود به حفظ مساجد نزدیک مسجدالنبی(ص)
در کنار دیوار غربی ساختمان کنونی مسجدالنبی(ص) دو مسجد واقع شده و همچنین مسجد «غمامه» نیز در این منطقه قرار دارد. مسجدی که در محلی ساخته شده که گفته می‌شود پیامبر(ص) نمازهای عید و فطر قربان را در مدینه منوره برپا کرده است. سعودی‌ها هیچ برنامه‌ای برای نگهداری یا منتقل کردن این 3 مسجد و یا همچنین کاوش در نقاط باستانی این مساجد که در قرن هفتم ساخته شده و سازه‌هایی از دوره عثمانی در آن وجود دارد، اعلام نکرده‌اند که همین امر مایه نگرانی شدید معدود دانشگاهیانی شده که در برابر خاندان استبدادی آل‌سعود لب به اعتراض گشوده‌اند.
حامیان میراث تاریخی و بسیاری از مسئولان محلی از اقدام دولت در تخریب اماکن تاریخی مکه و مدینه آن هم با هدف بیشتر به چشم آمدن مراکز خرید، هتل‌های لوکس و آسمان‌خراش‌های عظیم، انگشت به دهان مانده‌اند.
مؤسسه خلیج فارس که دفتر مرکزی آن در واشنگتن مستقر است، پیش‌تر برآورد کرده بود که در طول 20 سال گذشته بیش از 95 درصد ساختمان‌های با قدمت بالای هزار سال این 2 شهر تخریب شده‌اند.
عرفان العلاوی در این باره می‌گوید: «هیچ‌کس منکر این نیست که مکه و مدینه نیاز به توسعه دارد، اما رویه‌ای که مقامات در پیش گرفته‌اند، نگران‌کننده است .راه‌هایی وجود دارد که بتوان در کنار توسعه، اماکن تاریخی اسلامی را هم حفظ کرد، اما آنها می‌خواهند همه این اماکن را تخریب کنند».
العلاوی تأکید می‌کند:«سکوت مسلمانان در برابر این اقدامات مصیبت‌بار است. کسانی که به فیلم موهن واکنش نشان دادند و علیه آن تظاهرات کردند، باید به تخریب محل‌های تولد اسلام اعتراض کنند».
پوشاندن عظمت مسجدالحرام با ساخت مجتمع «جبال عمر»
در مکه هم، مسجدالحرام که مقدس‌ترین مکان برای مسلمانان است و محلی است که تمام مسلمانان در آن برابر در نظر گرفته می‌شوند، اکنون در زیر سایه مجتمع «جبال عمر» قرار گرفته؛ مجتمعی متشکل از چند آسمان‌خراش، چندین هتل و برج ساعت عظیم‌الجثه. مسئولان عربستانی برای ساخت این مجتمع، «قلعه اجیاد» مربوط به دوره عثمانی و تپه‌ای را که این قلعه روی آن قرار داشت، تخریب کردند.
مکانهای تاریخی دیگری نیز در جریان این پروژه از بین رفتند، نظیر محل تولد پیامبر(ص) که اکنون کتابخانه‌ای در محل آن تأسیس شده و خانه حضرت خدیجه(س) که یک مجموعه سرویس بهداشتی جایگزین آن شده است و عربستان عملیات‌های انجام شده را مورد نیاز خوانده است.
برخی صاحب‌نظران معتقدند بخشی از این رفتار و مخالفت با بناهای تاریخی اسلام را می‌توان به پیروی رژیم عربستان از وهابیت که برداشتی سخت و انعطاف‌ناپذیر از اسلام است، نسبت داد و رهبران مذهبی عربستان در پشت پرده این اقدامات قرار دارند و برای تخریب بناهایی که به زمان پیامبر(ص) باز می‌گردد، تلاش می‌کنند.
سال 2007 میلادی نیز، وزارت امور اسلامی عربستان نامه «عبدالعزیز الشیخ»، مفتی اعظم این کشور را منتشر کرد، که مفتی اعظم عربستان در آن خواستار تخریب گنبد نبوی و مسطح شدن حرم پیامبر(ص) و محل دفن ابوبکر و عمر شده بود.
تلاش سعودی‌ها برای تغییر هویت اسلامی مدینه با حذف تصویر گنبد مسجدالنبی(ص)
وهابیون سعودی پیش از این در اقدامی عجیب، تصویر گنبد سبز مسجد النبی (ص) را از آرم معرفی شهر مدینه منوره به عنوان «پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2013» حذف کردند، به گفته ناظران، این اقدام وهابی‌ها به نوعی بیانگر دیدگاه آنها برای تغییر هویت شهر تاریخی و اسلامی مدینه و این مکان مقدس بود، مکانی که طی قرون متمادی نمادی برای مسلمانان بوده است.
ناظران همچنین این اقدام را زمینه‌ساز تخریب مسجدالنبی(ص) دانستند، چرا که در گذشته نیز وهابیون افراط‌گرا با حمایت سیاسی آل‌سعود اکثر آثار تاریخی مسلمانان را در مکه و مدینه تخریب کردند.
«عاصم حمدان»، اندیشمند اسلامی و پژوهشگر مسائل تاریخی در مدینه منوره، درباره حذف گنبد سبز پیامبر(ص) از آرم «مدینه؛ پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2013» و قرار‌دادن نقشه جهان اسلام به جای آن می‌گوید: «این گنبد نماد رسمی مدینه منوره در طول تاریخ امت اسلامی است و به هیچ عنوان نمی‌توان آن را حذف کرد».
علاوه بر این زائران مدینه منوره و مکه مکرمه به وضوح شاهد بی‌توجهی دولت، وزارت اوقاف، نهادهای فرهنگی و سایر دستگاه‌های عربستانی به مساجد و اماکن تاریخی هستند و چه بسیارند مساجدی که به علت بی‌توجهی در آستانه ویرانی قرار دارند.
بازسازی شهر محل سکونت مؤسس آل‌سعود(!)
تخریب آثار اسلامی در مکه و مدینه به بهانه نوسازی درحالی صورت می‌گیرد که دولت عربستان پیش از این اعلام کرده بود که قصد دارد شهر «الدرعیه» که محل سکونت «محمد بن سعود»، مؤسس رژیم آل‌سعود و جد خاندان حاکم در آن کشور بوده است، پس از بازسازی به روی گردشگران بگشاید.
این در حالی است که که هر روز اخباری درباره تعطیلی مساجد قدیمی در عربستان به دلیل تخریب سقف این مساجد که از بی‌توجهی مقامات سعودی و فقدان بودجه! نشأت می‌گیرد، منتشر می‌شود.
تمامی این ساختوسازها نشان می‌دهد که سعودی‌ها خود را تنها مسئول تصمیم‌گیری در مورد میراث اسلامی می‌دانند و در حالی که اقتصادی کاملا نفت‌محور دارند، میلیاردها دلار را برای توسعه شهرهای مذهبی هزینه کرده‌اند، این شهرها را بسیار سودده می‌دانند و سیاست‌های دیکتاتورمآبانه خود را در این اماکن تا جایی که سوددهی اقتصادی داشته باشد، همچنان پیش خواهند برد.
بنابراین با توجه به جایگاه مکه و مدینه در میراث اسلامی، تخریب بناهای تاریخی این دو شهر به ویژه زادگاه پیامبر(ص) نباید از سوی مسلمانان و نهادهای اسلامی نادیده گرفته شود و اکنون مسلمانان تمامی مذاهب اسلامی باید با مراکز و مؤسساتی همچون سازمان همکاری اسلامی، هم‌صدا شده و با اتخاذ سیاست‌ها و تصمیماتی تأثیرگذار اجازه ندهند که رؤیای سعودی‌ها در پیشبرد سیاستی که نشأت‌گرفته از دیکتاتوری مذهبی برای محو هویت و آثار اسلامی است، به حقیقت بپیوندد.
