حافظ کل قرآن کریم اظهار کرد: رسانهها باید این فرهنگسازی را ایجاد کنند که انتقاد کردن نقص نبوده، بلکه یک فرهنگ قرآنی است و البته فرهنگ نقد و نقدپذیری باید از سوی رسانهها در جامعه قرآنی رواج پیدا کند.
امیر آقایی، حافظ کل قرآن کریم در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، با بیان این مطلب گفت: بحث انتقاد در قرآن کریم بیشتر با عنوان نصیحت و خیرخواهی آورده شده و در داستانهای پیامبران و به ویژه در سوره مبارکه «اعراف» مشاهده میکنیم که ارشادی که از سوی پیامبران نسبت به مردم صورت میگرفته با عنوان نصیحت کردن و خیرخواهی مطرح شده است.
بحث نقد همان امر به معروف و نهی از منکر است
آقایی افزود: معادلسازی بحث نصیحت کردن و خیرخواهی که در قرآن آمده، در جامعه امروز با عنوان «نقد» مطرح میشود؛ البته بحث خیرخواهی و نقد در واقع همان امر به معروف و نهی از منکر و وجه دیگری از انتقاد کردن و انتقاد پذیرفتن است که اگر جامعه بخواهد به سوی رشد و تعالی حرکت کند، باید افرادی باشند که مسائل را گوشزد کنند که این امر از لحاظ قرآن و اسلام نیز پذیرفته شده است.
وی با یادآوری اینکه انتقاد باید به نوعی باشد که موجب تنش و ناراحتی نشود، ادامه داد: به هر حال بر روی نوع امر به معروف و نهی از منکر که انجام میشود، باید کار شود و اصل «امر به معروف و نهی از منکر» قابل قبول بوده و در قرآن نیز بر آن سفارش شده است؛ اما باید این بحث به گونه قابل قبول دنبال شود.
انتقادات باید از هر دو جنبه انتقادکننده و انتقادشونده مطرح شود
این حافظ قرآن با بیان اینکه بحث انتقاد و امر به معروف و نهی از منکر باید از هر دو طرف یعنی انتقادکننده و انتقادشونده مورد بررسی قرار گیرد، عنوان کرد: بحث انتقاد به ویژه در جامعه قرآنی اهمیت دارد و به این دلیل که به هر حال جامعه قرآنی به عنوان الگو در جامعه مطرح میشود و کسانی که به مسئولان و فعالان قرآنی نگاه میکنند، اسلام را از رفتار و کردار آنها یاد میگیرند.
انتقادات به دور از غرضورزی و تخریب باشد
وی یادآور شد: همان گونه که صحبتهای انتقادکنندگان باید مطرح شود، صحبتهای انتقادشوندگان را نیز باید بشنویم و منعکس کنیم، زیرا ممکن است زمانی که پای صحبت انتقادشوندگان مینشینیم آنها مسائلی را بیان کنند که در حوزه کاریشان توجیهپذیر باشد و البته به طور کلی طرح انتقادات باید منصفانه و به دور از غرضورزی و تخریب باشد و نقدی که با غرضورزی و تخریب باشد، ستوده نبوده و توصیه نمیشود.
مسئولان فعالیتهای قرآنی باید نقدپذیر باشند
آقایی در ادامه افزود: جامعه قرآنی و به ویژه مدیران و فعالانی که مسئولیت فعالیتهای قرآنی در سازمانها و نهادهای مختلف را بر عهده دارند، باید انتقادپذیر باشند؛ زیرا دیدگاه اسلام نیز این مسئله را تأیید میکند.
وی با تأکید بر این نکته که انتقاد، یک خیرخواهی و نصیحت است، گفت: اگر کسی به انتقادات که از سر خیرخواهی و نصیحت است، توجه نکند؛ جامعه و فعالیتهای قرآنی به سمت و سوی رشد و کمال نمیرود و کسانی که مورد نقد قرار میگیرند و از آنها انتقاد میشود، باید از انتقادکنندگان متشکر باشند.
منتقدان در جامعه قرآنی خیرخواهانه رفتار میکنند
این استاد حفظ قرآن با بیان اینکه در جامعه قرآنی از نظر انتقاد و انتقادپذیری مشکلی نداریم، افزود: در جامعه قرآنی همه عامل به انتقاد هستند و منتقدان فعالیتهای قرآنی نیز خیرخواهانه رفتار میکنند؛ به عنوان نمونه در رابطه با مسابقات قرآن اگر طی سالهای گذشته با پیشرفتهای خوبی روبرو بودهایم به واسطه انتقادات و پیشنهادت مطرح شده از سوی ناظران و توجه به این انتقادات از سوی مجریان مسابقات بوده است.
وی با اشاره به نقش اثرگذار رسانههای نوشتاری، صوتی و تصویری در رفع مشکلات و کمبودها، عنوان کرد: رسانهها نیز باید این فرهنگسازی را ایجاد کنند که انتقاد کردن نقص نبوده، بلکه یک فرهنگ قرآنی است و فرهنگ نقد و نقدپذیری باید از سوی رسانهها در جامعه قرآنی جا بیافتد و رواج پیدا کند.
رسانهها سوءتفاهمها در جامعه قرآنی را رفع میکنند
آقایی در بخش پایانی سخنان خود اظهار کرد: رسانهها همان گونه که میتوانند بازویی برای کسانی که انتقاد میکنند، باشند؛ باید شرایطی را ایجاد کنند که انتقادشوندگان نیز بتوانند از طریق همین رسانهها، جواب انتقادات را بدهند و البته رسانهها به دلیل نقش کلیدی که دارند، میتوانند بسیاری از سوءتفاهمها را و نگاههای تک بعدی را از بین ببرند؛ البته خبرگزاری ایکنا به عنوان خبرگزاری تخصصی قرآن همان گونه که تاکنون بحث خیرخواهی در انتقاد و انتقادپذیری را رواج داده، باید بتواند این مسیر را ادامه دهد تا بحث انتقاد و انتقادپذیری نه تنها در جامعه قرآنی، بلکه در تمامی حوزهها رواج پیدا کند.